Groetjes uit: Depok, Indonesië

De reputatie van ‘studeren in het buitenland’ is dat van feesten, zon en een zorgeloos leventje. Als je daar naar verlangt, moet je niet naar Universitas Indonesia (UI) gaan. Maar als je, net als ik, op avontuur wilt in een volledige nieuwe cultuur, hoop ik je met dit verslag te laten ervaren hoe tof de UI in Jakarta daarvoor is!

Ik ben Saar, derdejaars CAOS-student en ik woon nu al ruim vier maanden in Depok, wat een zuidelijk gedeelte van Jakarta is. Hier volg ik vijf vakken aan de UI, waaronder de taal, Bahasa Indonesia, en de Indonesische cultuur. Terwijl ik dit stuk schrijf, ben ik net klaar met mijn laatste tentamen en vertrek ik bijna naar Lombok waar mijn reis van een maand lang door Indonesië en Thailand begint.

Het leven en studeren in Jakarta is moeilijk om zomaar te omschrijven. In mijn course ‘Indonesian Culture’ werd me gevraagd door de docent naar een overeenkomst tussen het leven hier en het leven in Nederland. Nog steeds kan ik er niet echt een bedenken. Java is een divers eiland waar 90 % van de bevolking islamitisch is en waar een heel sterk nationalisme aanwezig is. Het geloof, het nationalisme en ook de koloniale geschiedenis is dagelijks voelbaar in o.a. de lessen die ik krijg. Hierdoor maakt het weinig meer uit dat het niveau van de lessen vergeleken met Nederland een flink stuk lager is. Als Europese exchange student krijg je een heel nieuw perspectief op onze eigen cultuur maar ook op onze geschiedenis simpelweg omdat je door de ogen van Indonesiërs leert te kijken. De inhoud en kwaliteit van de colleges die ik hier volg, zijn net zo rekbaar als het tijdsbesef van Indonesiërs. Er wordt altijd gesproken van Jam Karet (elastische tijd), onder welk mom docenten minstens 25 minuten te laat komen voor hun eigen les. Dit is slechts een voorbeeld van de inefficiëntie en nonchalance in het dagelijkse leven hier. Een ander voorbeeld is het feit dat ik om mijn visum te regelen bij drie wijkhoofden langs moest gaan (die dan maar net thuis moesten zijn want ze hebben ook gewoon een baan naast deze taak), bij een Immigration Office op twee uur afstand van mijn woning en zo’n drie dagen door moest brengen op het International Office van de UI. Dit was echter allemaal niet erg want juist dit soort situaties zorgen voor verrassende uitdagingen en hebben zeker een charme als je je erop instelt. Je komt hierdoor namelijk vaak in onverwachte situaties terecht waarin je veel nieuwe mensen kan ontmoeten.  Hier komt bij dat de campus van de Universitas Indonesia voormalig junglegebied is, waardoor ik me altijd een beetje in de jungle waan wanneer ik van mijn ene naar mijn andere college wandel.

saar1

Samen met klasgenoten op de campus

Naast de normale colleges aan de UI zijn er ontzettend veel mogelijkheden om je aan te melden voor buitenschoolse clubs. Zo heb ik een aantal weken samen met een vriendin bij een dansgroep van de campus gezeten waar ik veel lieve mensen heb leren kennen en me kapot heb gelachen om mijn eigen onhandigheid. Maar naast dansen kan je voetballen, Aziatische vechtsporten volgen, bij debatverenigingen en muziekverenigingen en ga zo maar door. Een van de andere opties, voor met name de exchange students, was het Engels lesgeven op een middelbare school in Depok. De school waar ik ongeveer negen weken les heb gegeven, was voor de armste van de armsten en dus waren alle docenten vrijwilligers. Dit was een van de meest hartverwarmende dingen die ik heb mogen doen in Jakarta, omdat ik de leerlingen echt vooruit heb kunnen zien gaan. Ik vond het heel mooi om als exchange student de kans te hebben om niet alleen te leren van je nieuwe omgeving maar om ook iets bij te dragen.

saar3

In Taman Mini – Jakarta

In Jakarta leven is voor iemand als ik, die nog nooit voor langere tijd buiten Europa is geweest, soms best een uitdaging. Zo heb ik in vier maanden slechts 3 keer warm kunnen douchen, is de gevoelstemperatuur buiten altijd zo’n 38 graden en is smog een groot probleem in Jakarta. Toch went dit alles en ik ben het, samen met mijn exchange vriendengroep, zelfs gaan waarderen (behalve de smog dan). Je leert om stevig in je schoenen te staan want als ‘bule’ (blanke buitenlander, spreek uit als ‘boelé’) ben je een hele attractie in Depok! Dit komt omdat de Europese exchange students van de UI eigenlijk de enige bules in Depok zijn waarvan er maar zo’n 80 zijn op een bevolking van 1,9 miljoen. Echter, het gestaar van de Indonesiërs heb ik hen al snel vergeven aangezien het ontzettend behulpzame, vrolijke en tevreden mensen zijn. Doordat ik de taal een beetje heb leren spreken, kan ik door middel van kleine gesprekjes de kloof tussen mij en de bevolking wat verkleinen waardoor ik de levens iets beter heb leren begrijpen, wat voor mij als antropoloog in de dop geweldig is.

saar4

In ons ‘go to’ winkelcentrum in Depok

Naast de, over het algemeen, vriendelijke en nieuwsgierige bevolking is Jakarta berucht om haar traffic jam en, man oh man, heb ik die vaak mee gemaakt. Wanneer je van Depok naar Jakarta rijdt is dit ongeveer 15 kilometer. Hoewel je daar in Nederland slechts 20 minuten over doet, zit je hier al vaak 2 uur in de auto. In het begin vond ik dit vervelend maar tegenwoordig geniet ik hier (meestal) ontzettend van. In de taxi naar bijvoorbeeld een club maken we er altijd een feestje van en de taxi-chauffeurs zijn geweldig. Niet alleen het verkeer maar ook het  uitgaan in Jakarta is bizar als blank persoon. In clubs krijg je altijd voorrang en wij zijn zelfs uitgenodigd voor grote promotiefeesten van drankmerken zoals ‘Martell cognac’ waar we gratis naar binnen mochten en gratis de hele nacht mochten drinken. Wanneer we vroegen naar de reden voor deze uitnodiging was dit ‘omdat mensen zoals wij goed zijn voor de reputatie van het merk in Indonesië’. Deze positieve discriminatie heb ik vaak als vreemd en lastig ervaren omdat ik het helemaal niet fijn vind om als ‘hogere klasse’ te worden gezien. De Indonesiërs lijkt het echter niet te deren, ze behandelen mij vaak als een beroemdheid met de bijbehorende zenuwen wanneer ze me aanspreken en de wens om, zoals ik eerder al noemde, heeeeeel veel foto’s met me te maken. Ik probeer hier dan maar zo vriendelijk mogelijk op te reageren en te laten zien dat ik gewoon net als hen ben, alleen met een wat andere huid. Maar wennen zal het nooit.

Natuurlijk besteed je als exchange student lang niet al je tijd in Depok of Jakarta. In deze vier maanden ben ik vaak de hort op geweest. Ik heb prachtige plaatsen mogen bezoeken, soms alleen reizend en soms samen met vrienden. Zo zag ik een zonsondergang op Tidung (een tropisch eiland voor de kust van Jakarta), heb ik een olifant geaaid in de safari van Bogor en gezwommen in een prachtige waterval tussen de vissen en salamanders bij Carita. Ook heb ik 9 dagen rondgereisd in het Maleisië waar ik door jungles heb geklommen, Kuala Lumpur heb ontdekt en tempels heb bezocht in Ipoh. En dan te bedenken dan mijn echte reis nog moet beginnen! Als uitwisselingsstudent in Jakarta is het ontzettend makkelijk om dit soort reizen te maken en het is nog relatief goedkoop ook.

saar5

De prachtige theevelden van BOH – Cameron Highlands, Maleisië

Gedurende mijn tijd hier in Indonesië is elke dag een avontuur vol exchange vrienden, Indonesische studiegenoten en random mensen die vol belangstelling een gesprek beginnen. Zelfs na vier maanden word ik nog steeds elke dag wel door iets of iemand verrast. Hier studeren en leven is een ontzettend verbredende en prachtige ervaring. Als ik opnieuw zou moeten kiezen, zou ik meteen weer naar de UI gaan. Dit verhaal doet eigenlijk tekort aan de ervaring, maar ik hoop een beeld te hebben kunnen geven.

Nou groetjes en veel umoja-liefde,
Saar